W sytuacji śmierci najbliższej osoby, spadkobiercy w okresie żałoby muszą wielokrotnie mierzyć się z różnymi kwestiami formalnymi. Jedną z nich stanowi zgłoszenie nabycia spadku do właściwego Urzędu Skarbowego.
Co w sytuacji nabycia spadku podlega opodatkowaniu?
W pierwszej kolejności należy wskazać, że podatkowi od spadku podlega nabycie przez osobę fizyczną własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Co istotne, zgłoszeniu podlega nie tylko nabycie praw majątkowych tytułem dziedziczenia, ale również tytułem zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego, a także zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu. Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
Czy członkowie najbliższej rodziny są zwolnieni z obowiązku uiszczania podatku?
Od podatku zwolnione jest m. in. nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych, nabyte przez najbliższych członków rodziny – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Aby uzyskać zwolnienie całkowite, wskazane osoby muszą zgłosić na odpowiednim formularzu nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego, w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Termin ten jest dłuższy w stosunku do terminu, który obowiązuje inne osoby. Osoby fizyczne, które nie są osobami najbliższymi spadkodawcy, zobowiązani są bowiem do złożenia stosownego formularza w terminie jednego miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Jakie są konsekwencje braku zgłoszenia nabycia spadku do Urzędu Skarbowego?
Niezgłoszenie lub też zgłoszenie po terminie nabycia spadku do Urzędu Skarbowego, powoduje utratę zwolnienia od podatku. W takim przypadku nabycie własności lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej. Ponadto niezgłoszenie nabycia spadku może powodować również odpowiedzialność karną.
Należy również zwrócić uwagę na inną konsekwencję braku zgłoszenia nabycia spadku. Obecnie w sytuacji chęci zbycia nieruchomości, którą spadkobierca nabył w wyniku dziedziczenia, sprzedawca zobowiązany jest przedstawić notariuszowi zaświadczenie wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego potwierdzające, że: nabycie jest zwolnione od podatku, należny podatek został zapłacony albo też zobowiązanie podatkowe wygasło na wskutek przedawnienia.
Na koniec należy wskazać, że Urząd Skarbowy jest informowany przez sądy oraz notariuszy o nabyciu spadku. Urzędy Skarbowe czekają jednak, aż spadkobierca sam zgłosi nabycie.
Często zdarzają się sytuacje, że osoba uprawniona do zwolnienia z podatku nie dochowała sześciomiesięcznego terminu na zgłoszenie nabycia spadku do Urzędu Skarbowego albo też w ogóle nie posiadała wiedzy o tym, że nabyła spadek. Należy podkreślić, że szybka reakcja i odpowiednia analiza konkretnej sprawy, a także stosowna argumentacja przed Urzędem Skarbowym w niektórych przypadkach pozwala na uniknięcie konieczności opłacenia podatku, pomimo niezachowania powyższego terminu.
